Varda el testo de Longhesa d'onda

[[File:Lunghezza_d'onda.PNG|miniatura|Ła longhesa d'onda ła xe ła distansa intrà do màsemi o do mìnemi de na [[funsion periòdega]], in sto caxo na[[sinuxòide]].]]
In [[Fisica|fìxega]], ła '''longhesa d'onda''' de on'[[Onda (fìxega)|onda]] [[Funsion periòdega|periòdega]] ła xe ła distansa intrà łe do ''creste'' o intrà do ''ventri'' de ła so [[forma d'onda]], e vien comunamente indegada da ła létara grega <math>\lambda</math>.<ref>{{Cita|IUPAC Gold Book}}.</ref>

== Definizione ==
La longhesa d'onda <math>\lambda</math> ła xe definia cofà:

: <math>\lambda = \frac{v}{f
}</math>

andove <math>v</math> ła xe la [[Vełosità|velosità]] de propagasion e <math>f</math> ła [[Frequenza|frecuensa]] de l'onda.La longhesa d'onda ła xe corełada al [[nùmaro d'onda]] <math>\bar{\nu}</math> da ła rełasion:

: <math> \lambda = \frac{2\pi}{\bar{\nu}}</math>

Co le onde, de sòłito chełe [[Radiasion ełetromagnètega|eletromagnèteghe]], łe pasa traerso on materiałe, la so vełositò de propagasion ła njien riduxesta de on fator pari a l'[[ìndaxe de refrasion]] <math>n</math> del materiałe, mentre ła frecuensa no ła canbia. Dita <math>\lambda_0</math> la longhesa d'onda inte el vodo, la longhesa d'onda <math>\lambda'</math> in on materiałe co ìndaxe de refrasion <math>n</math> ła xe daxesta da:

: <math>\lambda^\prime = \frac{\lambda_0}{n}</math>

Le longhese d'onda de ła radiasion eletromagnètega łe xe normalmente rifarie al [[Vodo (fìxega)|vodo]] cofà mexo de propagasion (anca se sto cuà no el xe senpre declarà esplegadamente).

La vełosità <math>v</math> de łe onde eletromagnèteghe ła xe pari a ła [[vełosità de ła łuxe]], o sia sirca <math>3 \cdot 10^8</math>m/s. Cuindi, par exenpio, ła longhesa d'onda <math>\lambda</math> de on segnale a <math>100</math>[[Hertz#Multipli|MHz]] (on'onda ràdio), ła xe de sirca <math>3 \cdot 10^8</math>m/s divixo <math>100\cdot 10^6</math>Hz = <math>3</math> metri.

== Longhesa d'onda de de Broglie ==
Tute łe partexełe co na serta [[cuantità de moto]] łe ga na longhesa d'onda, ciamada '''longhesa d'onda de [[Louis-Victor Pierre Raymond de Broglie|de Broglie]]''', che łe se desviłupa in baxe a ła [[rełatività restrinxesta]]:

: <math> \lambda = \frac{h}{p} = \frac {h}{mv} \sqrt{1 - \frac{v^2}{c^2}}</math>

adove <math>h</math> ła xe la [[costante de Planck]], <math>p</math> ła xe ła cuantità de moto de ła partexeła, <math>m</math> ła xe ła [[masa]] de ła partexeła, <math>v</math> ła xe ła vełosità de ła partexeła, e <math>c</math> ze ła vełosità de ła luxe.

== Notasion ==
<references />

== Bibliografia ==

* {{It}}{{cita libro|cognome1=Atkins|nome1=Peter|wkautore1=Peter Atkins|cognome2=De Paula|nome2=Julio|titolo=Chimica Fisica|anno=2004|editore=[[Zanichelli]]|città=Bologna|ed=4|ISBN=88-08-09649-1}}
* {{cita libro|cognome=McNaught|nome={{en}} M.|coautori=A. Wilkinson|titolo=IUPAC. Compendium of Chemical Terminology ("Gold Book")|editore=Blackwell Scientific Publications|città=Oxford|ed=2|anno=1997|lingua=inglese|isbn=0-9678550-9-8|doi=10.1351/goldbook.W06659|cid=IUPAC Gold Book|url=http://goldbook.iupac.org/W06659.html}}

== Voxe corełae ==

* [[Onda (fìxega)]]
* [[Frecuensa]]
* [[Spetro eletromagnètego]]
* [[Firma spetrałe]]

== Altri projeti ==
{{Interprojeto}}

== Linganbi foresti ==
{{linganbi foresti}}

{{Spetro ełetromagnètego}}
{{Controło de autorità}}

[[Categoria:Onde]]
[[Categoria:Grandese fìxeghe]]